Sayfalar

7 Aralık 2008 Pazar

• olmamış'a çağrılmış'a

masallar şayet zamanın da yani ilkokula başlamadan önce dinlenmişse harikuladedir.

kaf dağı, yeşil ve kırmızı dini, üç başlı dev, cinler, ermişler, sultan kızı, şah ismail kurtarır kızı

daha bir çok şeyde vardı, ama tam anımsamıyorum.

bunları bize anlatan Periza ebeydi (Perizah, Farsça'da -bildiğim kadarıyla- perilerin şahı, efendisi ya da peri kızı anlamına geliyor. Birgün kızım olursa adı Periza olacak. Bi de Bağdat bibiden bahsederlerdi, ismi çok hoşuma giderdi. Masallarda geçtiğinden belki.)

(dışarıda kar ve soğuk) ilkokul kitaplarındaki renkli resimler, arpa ekmeği gibi elde dağılan sayfalar, parçalanmış çizgi romanlar, "kuzey kutbunu keşfe gidenler", denizler altında yirmi bin fersah yol katedenler (aptallar sürekli denizaltından kaçmaya çalışıyorlardı), eskimolar, japon denizciler, çinli kayıkçılar, perulu lamalar, afrikalı aslanlar, uğursuz zenginlikler, korkup mağaraya sığınmış tepegöz ve sihirli olan her şey: halılar, lambalar, sopalar, sular...

masallar olmasaydı, insanlığın yaratıcılığı farklı şekilde de nasıl beslenirdi?

bunlar nereden geldi aklıma: Tolstoy'un "İvan İlyiç'in Ölümü"nü okurken, kahramanın en gerçekçi mutluluk anılarını çocukluk zamanı yaşamış olduğunu düşünmesiydi.

Masal dinlemek bir yere gitmeye hazırlanmak gibi geliyor. Belki Neverland'a. Peter Pan yanlış eve girmişti aslında. Bir kere ülkeyi şaşırtmıştı, sonra da bizim evi.

bunlar ne kadar çocukça ve naif olsa da ortada bir gerçek var: büyüklerin dünyası her zaman sınırlıdır. oysa çocuk için sınırsız bir algılayış vardır ve her çocuk yaratıcı bir şekilde sorularını sıralar: dünya yuvarlaksa sular niye dökülmüyor, yediklerimiz nereye gidiyor...

süreç ya çocuğun yaratıcı zekasını korur ya da birer sınırlı yetişkin yapar. yaratıcılığı ölür, papağan gibi bir tekrar makinasına dönüşür. içinin kuru boşluğunda yankılanan sesten ürken yetişkin her soruda korkar, her soruda kaçar.

masallardaki cesaret artık saçmadır. geçmişte geçmiştir. o büyümüştür. küçüklerin yeri değildir.

masallar güzeldir. (Neş'e dir)

yola çıkmak dedimde masal "olmamıştır" ama siz "çağrılmış"sanız bir şekilde çaresine bakacaksınızdır.

olmamışa... çağrılmışa...

(düşeyle)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder