• Ariel Dorfman

Dün akşam Ariel Dorfman'ın anlatılarıyla oluşturulan bir belgesel izledim. Belgesel Şili'de gerçekleştirel 11 Eylül 1973 tarihli Finoşe darbesi üzerineydi. Çok bir şey anlamasam bile fazlası ile ilgimi çekti. Aslında Tarık Ali'nin konuşmasını dinliyordum ama takip etmek o kadar zordu ki vazgeçim. Belgeseli görünce hemen zıpladım. Kurgu Dorfman'ın politik macerası üzerinden oluşturulmuştu. Arjantin büyükelçiliğine sığınışı ardından Arjantine geçişi, oradan Paris ve son olarak Amerika. Tuhaf olan darbeyi yaptıranların ABD olması ve darbeye maruz kalan kişinin en sonunda Amerika'ya gitmesiydi. Belgeselin kimi yerlerin de Dorfman'ın bayağı etkilendiği belli oluyordu. İngilizcesi çok iyi ve akıcı. Zaten konuşmacıların birkaçı buna vurgu yaptı.
Darbe ardından Şili'ki gelişmeler de birbiri ardına işlenmişti. 1987 seçiminde Finoşe yenilgiye uğratışlarını ve sonrasında yaşanaları da anlattı Dorfman.
Dorfman'ın konumunu düşündüm. O, bir şeyler anlatmaya Finoşe'yi sevenler ve yaşananlar üzerine yorumlarda bulunuyor, ama...
Belgeseli izledikten sonra Ariel Dorfman'ı ne kadar içten bulsam da bir şeyi çok sorgulamadığını düşündüm. Bağımsızlık: yani hala Amerika'da yaşıyor ve iki ülkeli olmuş durumda. ABD olanaklarına resti çekemiyor. Bu da büyük bir sorunsal olduğunu düşünüyorum.
Yine de burada hissettiğim şey insanların politik olması gerektiği. Bunu bir ölçüsini vermem imkansız olsa da sıradan faşizme karşı tek çare politik kişilikte görünüyor. Politik kişilikte sırf eylemci bir kişilik algılanmaması gerekiyor. Bir tür uslamlama becerisi... Geçen gün konuştuğum Sırp gibi buradaki çoğu insan için birkaç şey dışında politikadan bahsetmek zor. Ama politik olanları yok mu, var. Yalnız çok dar alanda kalıyorlar.
Düşünmek gerekiyor çokça zaman az da olsa düşünmek ilginç geliyor.
Anlatmak ise şimdilik imkansız.
Bu arada bahar, bahar geliyor.
Nedense bahar da bir heyecan var.
Kendinde bir zaman gibi
Sizi öldürenlerin aczi gibi
Finoşe'nin şişmiş cesedi gibi
Aşağılayıcı geliyor,
Asil ve soylu olana nanik yapıyor
Bahar Finoşe'den iyi bir gübre elde edebilir.
Etmelidir.